انسان موجودی است آینده‌نگر که هرگز از اندیشهی مرگ رهایی نداشته است. مرگ به عنوان تجربه‌ای مبهم و تکرار ناشدنی عموماً هراس‌آور است. این هراس تحت تأثیر عوامل گوناگونی هم چون باورها،ساختاراندیشه، ویژگی های شخصیتی و روانی ، شیوهی زندگی انسان، شرایط روزگار و... قوّت و ضعف می یابد و بازتاب های متفاوتی در گفتار و کردار آدمی بر جای می نهد.
فردوسی حکیمی است که تأملات فلسفی بسیاری دربارهی مرگ دارد و این اشتغال ذهنی او به صورت مرگ هراسی و مرگ گریزی ظهور می‌یابد؛ اما حکیم ناصرخسرو بر خلاف فردوسی در سروده‌های خویش نه چندان توجهی به مرگ دارد و نه از مواجهه با آن می‌هراسد.
این مقاله بر آن است تا با کمک روش توصیفی – تحلیلی، واکنش های متفاوت دو شاعر حکیم و مسلمان را به هنگام مرگ اندیشی بازنماید و به بیان دلایل هراس فردوسی و امنیت خاطر ناصرخسرو بپردازد.
Picture of Death in the Poems of Ferdowsi and Naser Khosrow
چکیده [English]
Man is a prudent being who has never been completely free of the obsession of death. Death as an ambiguous and unrepeatable experience is generally considered as dreadful. This fear strengthens and weakens due to various factors such as beliefs, thought structure, personal attributes, psychological traits, human’s manner of life, etc; and triggers diverse impacts on man’s speech and action.
Ferdowsi is a scholar widely known for his philosophical thought on thanatophobia and death escape. Naser Khosrow, on the other hand, is not so mentally preoccupied with death in his poetic compositions; neither is he afraid of a confrontation with death.
This article, applying a descriptive-analytical method, aims at investigating the roots of these two Muslim poet’s diverse perception of the concept of death, and why Ferdowsi was so obsessed by it, while Naser Khosrow showed quite confident feelings.
کلیدواژه‌ها [English]
Ferdowsi, Naser Khosrow, Death, Obsession with death, Thanatophobia
مراجع
1- خرمشاهی، بهاءالدین و انصاری، مسعود (1387) پیام پیامبر. چاپ دوم. تهران: انتشارات عملیو فرهنگی.
2- رستگار فسایی، منصور(1381) فردوسی و هویت شناسی ایرانی. چاپ اول. تهران: طرح نو.
3- زرین‌کوب، عبدالحسین (1370) با کاروان حلّه. چاپ ششم، تهران: انتشارات علمی.
4- سعدی، مصلح بن عبدالله (1362) گلستان. چاپ اول. تهران: انتشارات صفی علیشاه.
5- صنعتی، محمد (1384) درآمدی به مرگ در اندیشهی غرب. ارغنون. شمارهی 27-26.
6- فردوسی (1386) شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق و دیگران. 8 جلد. چاپ اول. تهران: مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
ابتدای صفحه