بررسی تطبیقی عاشقانه های احمد شاملو و ناظم حکمت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

10.22111/jllr.2012.968

چکیده

یکی از شاخه­های ادبیات تطبیقی که به مقایسه و تطبیق آثار ادبی می­پردازد «ادبیات مقابله­ای» است. در این شیوه تأثیر ادبیاتی بر ادبیات یا شاعری بر شاعر دیگر در نظر گرفته نمی­شود و تکیه بر روی نقاط وحدت اندیشه است. ادبیات تطبیقی آمریکایی نیز برخلاف مکتب فرانسه، بر همین شیوه نظر دارد.
در این نوشته براساس شیوه «ادبیات مقابله­ای» به مقایسه تعدادی از «عاشقانه» های احمد شاملو و ناظم حکمت پرداخته شده است. این شاعران بزرگ با در پیش گرفتن سبک و سیاقی خاص و مدرن در عرصه عاشقانه سرایی و پیوند زدن عشق با زندگی و مبارزه و جریانات اجتماعی و امید و تلاش و تحرک، تغزلات زیبایی را خلق کرده­اند.
جنبه عمومی و انسانی یافتن عشق، ذهنیت غنایی تازه، شکایت این دو شاعر از روزگار غریب عشق و نمودهای خاص عرفان زمینی در عاشقانه­های آنها، اشعاری زیبا و بی­بدیل و مدرن در ادبیات غنایی ترکی و فارسی پدید آورده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative study of Ahmad Shamlu and Nazem Hekma t love poems

چکیده [English]

Comparative literature is a branch of literature that compares the literary works. In this literature, the influence of a poet on the other poet is not considered and only the thought unity points are emphasized. American comparative literature considers this style in contrary to France School.
Ahmad Shamlu and Nazem Hekmat love poems are compared according to comparative literature in this article. By adopting special and modern style in love poem and combination of love and life, fight and social incidents, hope and effort and dynamicity, these great poets created beautiful sonnets.
General and human aspects of finding love, new musical subjectivity, and complaint of these poets about love stranger period and their special manifestation of worldly Gnostic in the love poems have created beautiful, without alternative and modern poems in Turkish and Persian love songs literature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative study
  • Ahmad Shamlu
  • Nazem Hekmat
  • love poems
1- آزاد، پیمان (1378) در حسرت پرواز. چاپ دوّم. تهران: نشر پیکان.
2- باقی­نژاد، عباس (1386) انسان گرایی در شعر شاملو. چاپ اوّل. ارومیه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه.
3- بوسکالیا، لئو (1384) زندگی، عشق و دیگر هیچ. ترجمه مهدی قراچه­داغی و زهره فتوحی. چاپ بیستم. تهران: دایره.
4- بهفر، مهری (1381) عشق در گذرگاههای شب زده. چاپ اوّل. تهران: هیرمند.
5- پک، اسکات (1372) هنر عاشقی. ترجمه زهرا ادهمی. تهران: روشنگران.
6- پورنامداریان، تقی (1381) سفر در مه. چاپ دوم. تهران: نگاه.
7- تبریزی، منصوره (1386) ویژگی های روانی و جسمانی زن و نقش آنها در رابطه عاشقانه در اشعار شاملو و خسرو و شیرین نظامی. زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان). شماره 2 (پیاپی 18). مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران: صص 128-109.
8- جم­زاده، الهام (1387) آنیما در شعر شاملو. چاپ اوّل. تهران: شهر خورشید.
9- حکمت، ناظم (1383) تاریکی صبح. ترجمه زرین تاج پناهی نیک. چاپ اول. تهران: دنیای نو.
10- ـــــــــــــ (1385) صدای شاعر. ترجمه زرین تاج پناهی نیک. چاپ اول. تهران: دنیای نو.
11- ــــــــــــ (1387) تو را دوست دارم چون نان و نمک. ترجمه احمد پوری. چاپ دهم. تهران: چشمه.
12- دستغیب، عبدالعلی (1373) نقد آثار احمد شاملو. چاپ پنجم. تهران: آروین.
13- زرقانی، سید مهدی  (1387) چشم انداز شعر معاصر ایران. چاپ سوّم. تهران: ثالث.
14- ساجدی، طهمورث (1387) از ادبیات تطبیقی تا نقد ادبی. چاپ اول. تهران: امیرکبیر.
15- سلاجقه، پروین (1387) امیرزاده کاشی­ها. چاپ دوم. تهران: مروارید.
16- شاملو، احمد (1386) مجموعه آثار. دفتر دوم: همچون کوچه­ای بی انتها (گزینه­ای از شاعران بزرگ جهان). چاپ نهم. تهران: نگاه.
17- ــــــــــــــ (1389) مجموعه آثار. دفتر یکم: شعرها. چاپ نهم. تهران: نگاه.
18- شفق، اسماعیل و بهرامی­پور، نوشین (1389) مقایسه عشق در غزل های سعدی و شکسپیر. پژوهشنامه ادب غنایی. سال 8، شماره 14. دانشگاه سیستان و بلوچستان: صص118-95.
19- شورل، ایو (1386) ادبیات تطبیقی. ترجمه طهمورث ساجدی. چاپ اول. تهران: امیرکبیر.
20- عبدالسلام کفافی (1382) ادبیات تطبیقی. ترجمه سیدحسین سیدی. چاپ اول. مشهد: آستان قدس رضوی.
21- فروم، اریک (1370) هنر عشق ورزیدن. ترجمه پوری سلطانی. چاپ چهاردهم. تهران: مروارید.
22- فلکی، محمود (1380) نگاهی به شعر شاملو. چاپ اول. تهران: مروارید.
23- مجابی، جواد (1381) شناختنامه احمد شاملو. چاپ سوّم. تهران: قطره.
24- مختاری، محمد (1372) انسان در شعر معاصر. تهران: توس.
25- ــــــــــــ (1378) هفتاد سال عاشقانه (تحلیلی از ذهنیت غنایی معاصر). چاپ اوّل. تهران: تیراژه.
26- ندا، طه (1387) ادبیات تطبیقی. ترجمه هادی نظری منظّم. چاپ دوّم. تهران: نشر نی.