نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• آرمان کوهستانیان

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولایت ایرانشهر

چکیده

خاقانی ، یکی از گویندگان سبک آذربایجانی است که از ستارگان فروزان آسمان ادب سدة ششم ایران و از سبک‌داران کم‌مانند ادبیّات در سراسر سده‌های پس از خویش به شمار می‌آید که در گسترة پهناور نظم و نثر فارسی و تازی، خوش درخشیده است. به دنبال فراگیر بودن پهنة ادبیّات غنایی بی-گمان دیوان خاقانی نیز از این دیدگاه، درخور بررسی است در میان یادگار های جادو‌سخن آذربایجان سروده‌های تازی او جایگاه غنایی ویژه‌ای دارند نگارنده در جستار پیش‌روی با انگیزة شناخت ژرف‌تر عواطف، هیجانات و احساسات خاقانی به یاری روش توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ دادن به این پرسش است که کدام یک از بن‌مایه ها و اندیشه‌های غنایی خاقانی در تازی-سروده‌های او، بازتاب یافته‌اند؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد که سخن‌سنج شروانی، در سروده‌های تازی به بازتاب درون‌مایه‌های خوشایند غنایی عشق و جوانی، بزم باده، آرزوها، خودستایی ، ستایش و شادی‌نامه و بن‌مایه‌های ناخوشایند غنایی پیری و ناتوانی، حسب حال، شکواییه (اندوه، درد، گریه و گله)، بیماری، نومیدی و بدبینی، خوارداشت و نکوهش، هراس‌های سه گانه (بیمناکی از بدخواهان شروانی، بیمناکی از گرفتاری‌های روزگار و بیمناکی از تنگ‌دستی)، آوارگی و تنهایی و سرگردانی و سرانجام سوگ نامه و البّته درون‌مایه‌های پراکندة دیگری چون نیایش، عرفان و وطن‌سرایی و.. پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

• خاقانی
• سروده‌های تازی
• ادبیّات غنایی

عنوان مقاله [English]

Lyrical themes in Khaghani's Arabic poems

نویسنده [English]

• Arman koohestanian

Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Velayat University, Iranshahr, Iran

چکیده [English]

Afzaluddin Badil, Khaghani Shervani is one of the Azerbaijani style poets

Which is one of the shining stars in the sky of Iranian literature in the sixth century. He is considered a poet with a unique style in the literature of the following centuries. Khaghani has been very brilliant in Persian and Arabic poetry and prose. Due to the vastness of lyrical literature, Khaghani's divan also has an important place in this regard. Among the works of this Azerbaijani wizard, her Arabic poems have a special lyrical place. In this article, the author uses a descriptive-analytical method to better understand Khaghani's emotions and feelings to answer the question that Which of the lyrical themes and ideas can be seen in Khaghani's Arabic poems?


Studies show that Adib Shervani, in her Arabic poems, reflects the pleasant lyrical themes better than her other works؛ Pleasant topics such as love and youth, wine celebration, wishes, bragging, praise and congratulations. Khaghani also discusses the themes of lyric poetry such as aging and disability, biography, dissatisfaction (sadness, pain, crying and wailing), illness, despair and pessimism, humiliation and insult, three types of fear (fear of enemies, fear of calamities).

کلیدواژه‌ها [English]

• Khaghani
• Arabic poems
• lyrical literature